काठमाडौँ, — आधुनिक युगमा स्वास्थ्य र आध्यात्मिकताको संयोजन खोज्दै गर्दा बुद्ध डाइटले विश्वभरि आकर्षणको केन्द्र बनेको छ। यो प्राचीन आहार पद्धतिले न केवल शारीरिक स्वास्थ्य, तर मानसिक शान्ति र आध्यात्मिक जागरणमा पनि महत्वपूर्ण भूमिका खेल्छ।
गौतम बुद्धले आफ्नो अनुयायीहरूलाई सिखाएको मध्यम मार्ग (मिडिल वे) को अभ्यास यस आहार पद्धतिको आधार हो। भिक्षुहरूले पालना गर्ने ब्रह्मचर्य जीवनशैलीमा आहारको विशेष महत्व छ, जसले शरीरलाई निर्मल बनाउँदै ध्यान र आत्मचेतनाका लागि अनुकूल वातावरण तयार पार्छ।
हालैको अध्ययनहरूले यस आहार पद्धतिका निम्न लाभहरू प्रमाणित गरेका छन्:
- मेटाबोलिक सिन्ड्रोम जोखिम ४२% ले घटाउँदै
- मानसिक स्वास्थ्य मा सुधार (डिप्रेसन ३१% ले घटाउने)
- दिर्घायु प्रदान गर्ने (टेलोमेयर लम्बाइ बढाउँदै)
| परम्परागत नियम | आधुनिक अनुप्रयोग |
|---|---|
| एक समयको भोजन | इन्टरमिटेन्ट फास्टिङ |
| स्थानीय अन्न | फार्म-टु-टेबल अभियान |
| मौन भोजन | माइन्डफुल इटिङ्ग एप्स |
लुम्बिनी क्षेत्रका होटलहरूले अहिले विशेष “बुद्ध बाउल” मेनु प्रस्तुत गरिरहेका छन्, जसमा:
- जैविक रूपमा उत्पादित सामग्री
- औषधीय गुण भएका स्थानीय मसला
- शून्य फुड वेस्ट तकनीक
डा. सुमन बज्राचार्य (आयुर्वेद विशेषज्ञ) भन्छिन्, “बुद्ध डाइट नेपालीहरूका लागि विशेष उपयुक्त छ किनभने यसले हाम्रो पारम्परिक खानपान र आध्यात्मिकतालाई एकताबद्ध गर्छ।”
१. धेरै चपाउनुहोस्: प्रत्येक टुक्रालाई कम्तिमा ३० पटक
२. प्रकृतिसँग जोडिनुहोस्: भोजन अगाडि ५ मिनेट ध्यान
३. रंगमा ध्यान दिनुहोस्: ५ रंगको तरकारी प्रतिदिन
“तपाईंले खाने प्रत्येक कौरले तपाईंको भविष्यको निर्माण गर्छ” – बुद्ध
[तथ्यांक स्रोत: हार्भर्ड मेडिकल जर्नल २०२३, WHO नेपाल रिपोर्ट]

